انواع الیاژ چیست؟
الیاژ ها از نگاه ترکیبی به چند نوع میباشند که میتوان از آن جمله به موارد زیر اشاره کرد.
محلول الیاژ از نوع بین نشینی:
۵ عنصر (B,H,N,C,O) که شعاع اتمی آنها کمتر از ۱ آنگستروم است، دارای اندازهٔ بسیار کوچکی بوده و معمولاً در فضاهای خالی
بین اتمهای عناصر دیگر (معمولاً فلزات واسطه) و در ساختمان کریستالی آنها قرار گرفته و تشکیل محولهای جامد الیاژی از نوع بین
نشینی را میدهند.
به علت محدود بودن فضاهای خالی بین اتمی، این حلالیت معمولاً در حد بسیار محدودی صورت میگیرد.
به عنوان مثال میتوان به WC (کارباید تنگستن) اشاره کرد.
محلول الیاژ از نوع جانشینی:
در این نوع محلولهای جامد، اتمهای عنصر حل شونده بجای اتمهای عنصر حلال و در ساختمان کریستالی آن قرار میگیرند.
مقدار حلالیت در این حالت میتواند از مقدار محدودی تا ۱۰۰ درصد تغییر کند.
محلول الیاژ از نوع جانشینی:
چون بحث محلولهای الیاژی جا نشینی در کیمیا بحث مغلق میباشد از این رو به دانستن انواع آن اکتفا میکنیم.
محلول الیاژ از نوع جانشینی تصادفی
محلول الیاژ از نوع جانشینی دستهای (خوشهای)
محلول الیاژ از نوع جانشینی منظم
از جمله الیاژهای مهم میتوان به بعضی از آنها اشاره کرد:
| |
| ● آلیاژ Aآلیاژ نیکل - آهن دارای ۴۴% نیکل و مقدار کمی مس است. در ساخت ترانسفورماتورها و بلندگوها کاربرد دارد. ▪ فولاد مارجینگ MARGING آلیاژ فولاد نیکل، کبالت و تیتان که در پوسته جامد موشکها بهکار میرود. ● آلیاژهای نیکل - کبالت گروه آلیاژهای محتوی ۷۰% تا ۸۰% نیکل ۲۰% تا ۳۰% کبالت هستند. نیکل دارای رنگ مایل به زرد و کبالت آبی است. بهعلت بهاء زیاد کبالت گران میباشند. آلیاژ از هر یک از نیکل یا کبالت به تنهائی سختتر و نیز نسبت به خوردگی بیشتر مقاوم است. نوعی از آن، مقام گرمائی و اسیدی، محتوی ۷۳% نیکل ۵/۱۷% کبالت ۵/۶% آهن ۵/۲% تیتال و ۲/۰% منگنز است. برای رشتههای لامپ رادیو ابداع شده است. نوع دیگر آن آلیاژ ۵۰-۵۰ نیکل و کبالت برای روکش کردناست. ● آلیاژ نیکل - مس که برای افزودن نیکل به آلیاژهای غیرآهنی به مصرف میرسد. آلیاژ ۵۰-۵۰ نیکل - مس دارای نقطه ذوب °۱۲۷۷c و به آسانی حل میشود. ساچمه نیکل - مس با این ترکیب برای افزودنیهای پاتیل به آهن و فولاد دادوستد میشود. ● آلیاژ مس - نیکل نبر برای مقاصد خاص بهکار برده میشود. نوعی از آنکه برای فلز مغناطیسی حساس گرما در کنتور وات ساعت بهکار میرود. دارای ۵/۶۶% نیکل و ۳۰% مس و ۲% آهن است. ● آلیاژ آهن نیکل - مولیبدن گروه آلیاژهائی که برای مقاومت زیاد اسیدی بهکار میرود. محتوی حداکثر ۴۰% مولیبدن هستند که جای کروم را که در بیشتر آلیاژهای معمولی مقاوم خوردگی است، میگیرند. معمولیترین آلیاژ این دسته، محتوی حدود ۲۰% آهن ۲۰% مولبیدن ۶۰% نیکل و مقادیر کمی کربن است. این آلیاژ در برابر اسید هیدروکلریک و اسید سولفوریک بسیار مقاوم است. آلیاژهای آتشزنه PYROPHORIC ALLOYS آلیاژهائی را گویند که با برخورد با فولاد جرقه میزند و بهطور عمده در فندکهای گازی بهکار برده میشود. آلیاژ اولیه آتشزنه، یا فلز جرقهزن به فلز اوئر معروف است. اوئرفن و لباخ آن را ابداع کرد و محتوی ۳۵% آهن و ۶۵% میش متال است. آلیاژ فلز فرانسوی آن بهنام فلز کونهایم محتوی ۱۰% منیزیم و یک درصد آلومینیم بهجای آهن است - آلیاژ زیرکونیم - سرب آلیاژی بسیار بادوام برای فندکها است ومحتوی ۵۰% از هر یک از دو فلز است. تریمیتل آلومینیوم مایعی آتشزنهای است بیرنگ که با احیاء سدیم کلرور متیل آلومینیوم ساخته شده و بهعنوان سوخت آتشزنه بهکار میرود. |